Hoe denken aan de dood jou kan helpen om te leven...

Praten over de dood doen we niet graag; ik zeker niet! Ik heb op verzoek van klanten twee keer een begrafenis gefotografeerd. De eerste betrof een zelfmoord van een klant. De kinderen die hun vader moesten missen, hadden de leeftijd van mijn kinderen en ik merkte aan alles dat het me nog meer deed dan ik had verwacht. Zo verdrietig om van zo dichtbij mee te maken. Ik zal dit mooie mens en zijn familie nooit meer vergeten en ben enorm dankbaar dat ik dit voor hen heb kunnen en mogen doen.

Pain and death are part of life. To reject them is to reject life itself - Havelock Ellis

Onlangs verloor ik in 6 weken tijd, 6 bekenden om mij heen. Ik ben nog nooit zo vaak achter elkaar geconfronteerd met zoveel verdriet. Eén persoon die ik moet missen is mijn neef. Hij was pas 18 jaar, een dodelijk motorongeluk werd hem fataal. Met de kerst bezocht ik mijn half-zus, zwager en hun (andere) zoon in Frankrijk. Ik besloot om een 'témoignage' te maken en legde vast wat er nog wel was. Ik maakte foto's in de sneeuw, tijdens het bakken van crêpes, maar ook op het moment dat de vrienden van mijn neef langskwamen en hun filmpjes deelden met het achtergebleven gezin. Dan ligt verdriet en blijdschap heel dicht bij elkaar.

Verdriet toelaten is ook een vorm van sterk zijn.

Gek genoeg word ik ook in mijn werk vaak geconfronteerd met de dood. In de afgelopen 9 jaar maakte ik voor heel wat mensen een foto voor op de kist. Het beeld bestond dan uit een zelfgemaakte foto, die ik dan zo mooi mogelijk maakte door ‘storende elementen’ weg te werken in Photoshop en ze vervolgens zelf af te drukken. Een niet altijd eenvoudige opdracht. Een andere keer betrof het klanten die een beroep op mij deden, omdat ik eerder foto's van de overleden persoon maakte, tijdens een fotoshoot. Tegenwoordig maak ik extra foto’s, veelal van opa’s en oma’s; die hoeven mensen dan niet direct af te nemen, maar dan hebben we in ieder geval alvast een mooie foto. Soms hoor ik dan: “Nou Jan, die is voor op je kist”, dat vind ik dan vaak heel confronterend.

Next time you think of beautiful things, don’t forget to count yourself in

Ook heb ik 7 sessies mogen maken voor mensen met iemand uit hun gezin die van de artsen te horen hadden gekregen dat ze waarschijnlijk minder dan een jaar te leven hadden. Vaak adviseerde ik de groep om de gezinsfoto vooral groot af te nemen en op te hangen op een plek waar je hem dagelijks ziet. “Kijk er steeds naar” gaf ik dan als advies, ”en zeg dan tegen jezelf, maar DIT is onze gezinssamenstelling. Zo hoort het te zijn”. Trots kan ik zeggen dat 6 van de 7 personen die kwamen voor een fotoshoot nog leven en daar ben ik enorm dankbaar voor, wat mijn bijdrage ook is geweest. Ik hoop dat zij terug blijven keren voor fotoshoot, want vaak vergeten we weer hoe verdrietig we waren. We vergeten waar het echt om draait: samen zijn en verbinding. Blijf dat koesteren! Het kan zo weer omslaan.

Sometimes you will never know the value of a moment until it becomes a memory - Dr Seuss

Mijn allereerste klant bij Francis Frionnet Portraits, mijn fotografie speciaal voor vrouwen, had ook nog 1 jaar te leven. Zij nam een goede vriendin mee en we hadden een prachtige, zeer emotionele tijd met elkaar in de studio en ook op een prachtige locatie in de binnenstad. We sloten de ochtend af met een gezonde lunch en de mooiste gesprekken over voeding, meditatie, kinderen, liefde en de zin van het leven ontstonden. Onlangs vierde we op internationale vrouwendag de 3e verjaardag van Francis Frionnet Portraits. Ook de prachtige vrouw die toen een foliobox kocht, voornamelijk als herinnering voor haar man en kinderen, leeft gelukkig nog steeds en zo af en toe hebben we nog contact. Toch gaat het leven voor haar ook weer gewoon door of is er een verandering?

Beauty begins the moment you decide to be yourself - Coco Chanel

Toch is een erge ziekte vaak een reden om een fotoshoot te boeken. Maar al te vaak horen we ook dat mensen spijt hebben: ‘Had oma er nog maar bij kunnen zijn’. Tegenwoordig wanneer een fotoshoot voor een foto voor opa en oma wordt geboekt, vragen we i.p.v. voor, mèt opa en/of oma te komen. Hoe bijzonder is het straks voor jezelf en voor je kinderen dat ook opa en oma op de foto erbij staan. Willen opa’s en oma’s echt niet op de foto, dan kunnen ze aan onze tafel genieten van een kopje koffie en de ‘show’. Maar eigenlijk is het ons nog nooit gelukt om grootouders niet bij hun kinderen en kleinkinderen te betrekken. We hoeven tenslotte niet meer statisch op de foto. Die tijd is voorbij, bij ons in ieder geval al zeker 9 jaar! Wij maken een feestje van iedere fotoshoot!

You don’t need to be perfect together. You just need to be happy together

Nu in de tijd van Corona komt weer een nieuwe factor om de hoek. Wie gaan we straks aan het einde van deze rit missen? Ik hou mijn hart vast. Ik dacht dat het onze deur zou overslaan, maar nu Monique ook ineens door haar auto-immuun ziekte tot de risicogroep behoord, komt het toch ook dichterbij. En vandaag, precies drie weken geleden, scheurde mijn moeder geheel onverwacht haar aorta. Bij het telefoontje van een goede vriendin (ze woont alleen en heeft zelf verder geen kinderen), voelde ik echt de grond onder mijn voeten wegzakken. De twee dagen dat zij vocht voor haar leven heb ik niet bewust meegemaakt. Na twee open hart operaties (de eerste mislukte), een dag in coma, drie dagen op de afdeling reanimatie, een dag IC en drie dagen op zaal, is ze nu tijdelijk in een verzorgingstehuis. Ik heb nog nooit zo’n sterke vrouw gezien. Wat ben ik trots op haar.

Every woman has the power to seduce the world with her uniqueness, passion and creativity - Donna Karan

Als ik straks naar haar toe mag, COVID-19 en mijn financiën dat toestaan, dan reis ik alleen of met Monique naar haar toe. Eerst geef ik haar heel zachtjes de allergrootste knuffel. Zo moeilijk om nu alles op afstand ‘aan te zien’. Gelukkig hebben we dagelijks contact en wauw… zo mooi hoe wat zij mij laat zien. Ik ga de mooiste foto’s van haar en met haar maken. Voor haarzelf, voor mezelf en voor mijn kinderen. Soms is een wake-up call voor iedereen nodig. Om je echt te laten zien in het leven wat belangrijk is: (zelf)liefde, gezondheid en vrijheid. Lieve mensen, probeer ook, ondanks alle gekte en alle angst, samen het beste er van te maken. Ik hoop vanuit de grond van mijn hart dat je straks niemand hebt verloren aan Corona, maar in gedachten ben ik ook bij mijn familie en vrienden waar op dit moment wordt gevochten tegen aan Kanker, ALS en andere nare ziektes. Ik hoop jullie in de nabije toekomst allemaal weer voor mijn lens te mogen begroeten. En tot die tijd...

Be safe, be healthy!